Poszukiwanie zespołów, oraz spółek wywodzących się z uczelni (tzw. spin-outów) to jeden z ciekawszych sposobów odkrywania podmiotów działających w obszarze deep tech. Ich silne oparcie na innowacjach oraz własności intelektualnej daje możliwość znalezienia realnej przewagi konkurencyjnej, tak istotnej na wczesnym etapie rozwoju. Co ciekawe, trudne otoczenie na rynku dotknęło w ostatnich latach również spin-outy, które nie tylko miały większy problem z exitem, ale także samym pozyskaniem finansowania.
Historycznie, w Europie największe sukcesy w obszarze spółek wywodzących się z uczelni obserwowano w Wielkiej Brytanii. Dzięki silnym uniwersytetom, takim jak Oxford, Cambridge czy Imperial College London, kraj ten stał się liderem w komercjalizacji wiedzy akademickiej. W tym artykule, w poszukiwaniu pierwszych sygnałów ożywienia rynku, postanowiliśmy sprawdzić jak po kilku trudniejszych latach wygląda obecnie tamtejszy ekosystem spin-outów.
Powrót inwestycji w spin-outy akademickie
Po rekordowym roku 2021, kiedy inwestycje w spin-outy akademickie w Wielkiej Brytanii osiągnęły £2,73 miliarda, sektor doświadczył trudniejszego okresu. W 2023 roku wartość inwestycji spadła do £1,75 miliarda, co wywołało niepokój zarówno wśród inwestorów, jak i zespołów poszukujących środków. Według ostatniego raportu opracowanego przez Beauhurst i Parkwalk Advisors dane za pierwsze półrocze 2024 roku wskazują na wyraźne oznaki odrodzenia – w spin-outy zainwestowano już ponad £1 miliard, a częściowe dane za kolejne miesiące wskazują, że łączne inwestycje w minionym roku przekroczą istotnie poziom z 2023 roku.
Według raportu obserwujemy stabilizację liczby transakcji inwestycyjnych, choć liczba pierwszych rund finansowania (seed) nadal spada. Od 2021 roku liczba takich transakcji zmniejszyła się niemal o połowę – z 120 w 2021 roku do 67 w 2023 roku. Ta tendencja stanowi wyzwanie, ponieważ pierwsze rundy finansowania są kluczowe dla rozwoju firm na wczesnym etapie.
Jakie obszary przyciągają inwestorów?
Niektóre sektory wyraźnie wyróżniają się w przyciąganiu inwestycji. W ciągu 12 miesięcy (H2 2023 – H1 2024) najwięcej zanotowano w poniższych trzech:
Life sciences (nauki przyrodnicze): 210 transakcji, w tym duże rundy na rzecz firm takich jak Complement Therapeutics (£63,6 mln) czy Tokamak Energy (£52,7 mln).
Sztuczna inteligencja (AI): 53 transakcje, co potwierdza rosnące skokowo znaczenie tego sektora.
CleanTech: 51 transakcji, podkreślając znaczenie technologii zorientowanych na zrównoważony rozwój.
Chociaż żadna transakcja spin-outów opisywana w raporcie nie przekroczyła 100 mln funtów (co zdarzało się w przeszłości), spółki z branż life sciences i sztucznej inteligencji pozyskały znaczące środki. Przykładowo, Oxford Quantum Circuits zapewniło sobie największą pojedynczą rundę finansowania, pozyskując 78,7 mln funtów w listopadzie 2023 roku od inwestorów, w tym Oxford Science Enterprises i japońskiego SBI Investment. Drugą co do wielkości transakcję zabezpieczyła Synthesia, która opracowała oprogramowanie do tworzenia wideo z udziałem spersonalizowanych awatarów AI.
Tradycyjnie już największym wkładem w sektor spin-outów mogą poszczycić się czołowe brytyjskie uniwersytety, w szczególności:
Uniwersytet Oksfordzki, którego spin-outy pozyskały w ciągu roku ok. £406 mln (łącznie 45 transakcji).
Uniwersytet w Cambridge, który przyciągnął £243 mln inwestycji, w tym fundusze na rozwój firmy Quantum Motion.
Imperial College London, który awansował na trzecie miejsce pod względem liczby transakcji.
To pokazuje jak ważna jest budowa odpowiedniego otoczenia wokół silnych ośrodków akademickich. Wymienione powyżej uniwersytety dysponują nie tylko samymi środkami na inwestycje, ale też mocną siatką powiązań z biznesem, funduszami inwestycyjnymi, absolwentami i zamożnymi inwestorami. To wszystko sprawia, że nawet w niesprzyjających warunkach najlepsze pomysły są w stanie pozyskać finansowanie.
Podsumowanie
W ostatnich artykułach stawialiśmy tezę, że prawdopodobnie najtrudniejszy okres dla rynku venture capital w skali globalnej może być już za nami. W 2025 r. wchodzimy z niższymi (i wciąż spadającymi) stopami procentowymi, nieco mocniejszą gospodarką i kilkoma silnymi strukturalnymi trendami w obszarze technologii (z głośnym AI na czele). Przedstawiony dzisiaj przykład sektora spin-outów w Wielkiej Brytanii również pokazuje pierwsze, nieśmiałe oznaki odrodzenia. Stabilna liczba transakcji, rosnąca wartość inwestycji w 2024 roku oraz zaangażowanie w kluczowe sektory wskazują na mocne fundamenty ekosystemu innowacji. Do pełnego ożywienia jeszcze jednak wciąż daleka droga – widać to zwłaszcza na etapie transakcji seed, które będą dla nas papierkiem lakmusowym szerszej aktywizacji w branży.
Jakub Wojciechowski
Dyrektor Inwestycyjny WUTIF
Comments