Zespoły technologiczne w Polsce zazwyczaj wiele dziedziczą z kultury uczelni technicznych, z których się bezpośrednio wywodzą. Tam zwykle najważniejszym celem są badania naukowe i doskonalenie technologii z nimi związanych. W naszym polskim środowisku naukowym nie jest istotne, czy wyniki badań zostaną wdrożone… czy też nie. Wraz z zakończeniem projektu badawczego naukowcy przechodzą do kolejnych badań, a wdrożenie opracowanych przez siebie wyników pozostawiają innym. Niestety, ci „inni” są w zasadzie zupełnie niezdefiniowani. W efekcie ciekawe i perspektywiczne rozwiązania i technologie są odkładane na półkę. Jest to w istocie rzeczy bezpośrednie rażące marnotrawienie środków przeznaczonych na te badania.
Wiele wiodących uczelni na świecie definiuje trzy główne filary swojej działalności: rozwój nauki, kształcenie kadr, komercjalizacja wyników badań. Każdy z nich jest równie ważny i dopiero razem tworzą sprawny system pozwalający na finansowanie badań naukowych, kształcenie nowych kadr, a wreszcie komercjalizację, jeśli zaistnieje ku temu potencjał. Komercjalizacja na uczelniach może przybrać postać sprzedaży wyników badań lub udzielania licencji, ale może też przybrać formę wniesienia prawa do technologii do nowo powstałej spółki. Efektem tego jest znacząca społeczność biznesowa rosnąca wokół uczelni, a w części również wywodząca się z niej, co umożliwia ścisłą współpracę na styku biznesu i nauki.
Ze względu na to, że w polskich realiach nadal nie wytworzyła się taka kultura organizacyjna na uczelniach wyższych, zdefiniujmy główne wyzwania, na które założyciele startupów technologicznych powinni zwrócić szczególną uwagę. Poniżej wymieniam je w subiektywnej kolejności, zaczynając od najważniejszego:
Koncentracja na technologii i jej doskonaleniu kosztem ignorowania potrzeb potencjalnych klientów – naukowcy i zespoły technologiczne mogą być tak pochłonięci rozwojem i doskonaleniem technologii, że nie identyfikują potrzeb i oczekiwań swoich klientów. W efekcie zostają opracowane produkty, na które nie ma popytu.
Brak umiejętności biznesowych i menedżerskich – pomimo doskonałej ekspertyzy technologicznej, zespół założycielski nie posiada umiejętności z zakresu zarządzania finansami, marketingu, sprzedaży lub zarządzania ludźmi, co powoduje problemy w pozyskiwaniu klientów, budowaniu realnych modeli biznesowych oraz skalowaniu działalności.
Zbyt złożone technologie przekładają się na nieefektywne modele biznesowe, trudnościami z wdrożeniem u klientów, trudnością w utrzymaniu i skalowaniu. Dojrzałe technologie charakteryzują się prostotą i łatwością korzystania z nich. Prostota często przekłada się na większą użyteczność i lepszą akceptację na rynku.
Komunikacja i sprzedaż – zespoły technologiczne mogą napotkać trudności w jasnym i przekonującym komunikowaniu wartości swojego produktu końcowym odbiorcom, w tym potencjalnym klientom, inwestorom czy partnerom biznesowym. To może utrudniać zdobywanie wsparcia finansowego i budowanie bazy klientów.
Przechodząc do podsumowania, chciałbym podkreślić, że nowe spółki technologiczne, aby osiągnąć sukces, powinny koncentrować się na kliencie. Oznacza to, że najważniejsze jest stawianie oczekiwań klientów i ich doświadczenie jako użytkowników na pierwszym miejscu w procesie tworzenia i rozwijania produktu. Aby to skutecznie realizować, konieczne jest ciągłe zbieranie feedbacku i zrozumienie ich potrzeb wraz z nastawieniem kultury organizacyjnej spółki na zaspokajanie tych potrzeb. Wymaga to od founderów ciągłego słuchania, uczenia się i adaptacji do zmieniającego się rynku, ale potencjalną nagrodą są trwałe relacji z klientami, innowacyjność i wzrost biznesu.
Nasz fundusz venture capital WUT IF ASI, poprzez wsparcie finansowe, mentorskie oraz organizacyjne zespołów założycielskich ma ambicję stać się ważnym elementem wspierającym rozwój innowacyjnych spółek technologicznych wywodzących się z Polski. Wykorzystując wsparcie eksperckie uczelni oraz nasze sieci kontaktów, chcemy przyczynić się do wzrostu sektora deeptech w obszarze startupów, komercjalizacji badań naukowych i promowania przedsiębiorczości wśród społeczności akademickiej.
Prof. Robert Sitnik
Wiceprezes Zarządu WUT IF